Home » 2016 » januari

Maandelijkse archieven: januari 2016

Sint Nicolaas

KRONIEK VAN DE KOPTISCH ORTHODOXE KERK

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

16 januari 2016

De Koptisch Orthodoxe Kerk gaat terug op de vlucht van Jozef, Maria en Jezus naar Egypte en op de evangelist Marcus, haar stichter. De stam kopt komt van “gupt” van Aiguptos, de Griekse naam voor Egypte. De kopten hebben een eigen paus; de huidige is Tawadros II, de 118e opvolger van Marcus. Alexandrië, de zetel van de Koptisch Orthodoxe Kerk, vormde in de eerste eeuwen samen met Antiochië, Rome en later Constantinopel de vier christelijke gemeenschappen van het beginnende christendom. Op 11 september vieren de kopten hun Nieuwjaar, en hun kalender begon in 284, het jaar waarin keizer Diocletianus in Rome aantrad, wat gepaard ging met de zwaarste christenvervolgingen. Er vielen veel martelaren, die voor de kopten regelrecht naar het paradijs gaan. De vervolgingen waren ook het begin van het kluizenaarsbestaan in de Egyptische woestijn onder de H. Antonius. De kopten erkennen de concilies van Nicea (325), Constantinopel (381) en Efeze (431). Het concilie van Chaldecon in 451 verwierpen ze omdat de Byzantijnen Alexandrië wilden onderwerpen door er een eigen patriarch te benoemen. Egypte telt op de dag van vandaag zo’n dertig kloosters voor monniken in de woestijn, en de kloosters voor nonnen bevinden zich in de steden.

Zijne Eminentie Arsenious El Baramousy is sinds 2013 hoofd van de Koptische Orthodoxe kerk in Nederland. Geboren in Suez, werd hij na een studie geneeskunde in 1978 monnik in het Baramous klooster in de Egyptische woestijn, waar hij tot 1985 fungeerde als hegoumen. In dat jaar kwam hij naar Nederland als priester voor de plaatselijke koptische gemeenschap, waar Tawadros II hem tot bisschop wijdde in de Heilige Maagd Maria kathedraal in Amsterdam. Samen met Vader Jesse en Abouna Yassa presenteerde hij op 16 januari 2016 voor de Sint Nicolaas Academie de Kroniek van de Koptisch Orthodoxe Kerk.

In 641 veroverden de Arabische moslims Alexandrië. Hun leider beval alle boeken van de grootste bibliotheek ter wereld te verbranden. Want alles wat de mens dient te weten, zei hij, staat in de Koran. Het einde van het Byzantijnse juk luidde de overheersing door de kaliefs in, en dat betekende corruptie in de overheid en belasting voor de christenen, met als gevolg dat het land verarmde. Vele kerken werden in brand gestoken. Van de tiende tot de twaalfde eeuw regeerde in heel Noord Afrika tot in Syrië de dynastie van de Fatimiden. De koptische paus verplaatste zijn zetel van Alexandrië naar de Sint Macariuskerk in Caïro. Een van kaliefs zou zich tot het christendom hebben bekeerd nadat de christenen en hun paus met tussenkomst van de H. Maagd Maria en door het 100 x opzeggen van het Kyrie Eleison tijdens drie dagen vasten de wonderbaarlijke beweging van een berg hadden afgebeden.

Tijdens de eerste kruistocht van 1096 tot 1099 werden de kopten door de Arabieren voor verraders aangezien, terwijl de Europese christenen die het Heilige Land wilden bevrijden ze voor ketters hielden en hun de toegang tot Jeruzalem verboden. Nadat de kruisvaarders waren verdreven door Saladin en er een tijd van stabiliteit aanbrak, kwamen rond 1250 de Mamelukken, voormalige slaven, aan de macht tot aan de Turkse verovering van Egypte in 1517. De eeuwen die volgden zagen veel geweld tegen, en beroving van christenen. Er mochten in die tijd geen kerken worden gebouwd, terwijl de christenen meer belasting moesten betalen. Napoleon, die tussen 1798 en 1801 Egypte bezette, was de moslims welgezind. Hij wilde een groot rijk stichten in het Midden Oosten, waarbinnen hij de kopten geen gelijke rechten gaf om de moslims te vriend te houden.

Onder koning Ismael, die van 1872 tot 1879 regeerde, ging het beter en konden christenen zelfs belangrijke functies bekleden. Toen de tsaar van Rusland ze te hulp wilde schieten, kregen ze van paus Petrus te horen dat ze onder bescherming stonden van God, dus geen hulp nodig hadden. Rond de eeuwwisseling en daarna kwamen er scholen voor vrouwen, alsmede scholen voor technisch en industrieel onderwijs. De Koptische Kerk nam politieke verantwoordelijkheid in een Egypte dat nu beschouwd werd als thuisland van alle Egyptenaren, ongeacht de godsdienst waar men toe behoorde.

Tijdens de opstanden van 1888 en 1919 deden de christenen mee met de moslims tegen de Britse bezetting. In 1952 werd de laatste koning verdreven en kwam kolonel Gamal Abdoel Nasser aan de macht. Hoewel hij het beste met de christenen voor had, helde hij over naar de extremistische Moslim Broeders, een beweging die hem in 1954 bijna van het leven beroofde. In 1967 verloor hij de Zesdaagse Oorlog van Israël. Na zijn dood in 1970 werd hij opgevolgd door Anwar Sadat, die vrede sloot met Israël en in 1981 werd vermoord door de Moslim Broederschap. Opvolger Hosni Moebarak wilde vooral zo lang mogelijk aan de macht blijven en zadelde het land op met grote schulden, totdat hij op 25 januari 2011 door een revolutie werd afgezet met steun van de christenen. Onder de Moslim Broederschap dreigde Egypte te verworden tot een tweede Afghanistan, maar met het aantreden van president el-Sisi op 30 juni 2013 begon er een gunstigere wind te waaien. Hij maakte een einde aan het chaotische democratische proces en herstelde de orde. De kopten mochten nu onder hun paus Tawadros II de ongeveer honderd kerken die tevoren in brand waren gestoken, herbouwen. Hoogtepunt voor de kopten was het bezoek van el-Sisi, als eerste leider van Egypte ooit, aan hun kathedraal. En daarmee ging een oude voorspelling in vervulling van Jesaja: Gezegend is Egypte, mijn volk. Een nieuw tijdperk lijkt aangebroken voor de ongeveer 9 a 10 miljoen christenen die 10 % van de Egyptische bevolking uitmaken.

De koptische christenen zijn behalve in Egypte, vertegenwoordigd in de Soedan, Libië, de Verenigde Staten, Canada, Australië en West Europa. In Nederland is de hoofdzetel in Amsterdam. Verder zijn er kerken in Utrecht, Den Haag Eindhoven, Enschede, Nijmegen, Leeuwarden, Assen en Kapelle.

Bijzonder vermelding verdient het martelaarschap van 21 koptische christenen in Libië op 15 februari 2015. Ze werden op het strand onthoofd door de jihadisten van Islamitische Staat omdat ze weigerden hun geloof af te zweren en zich tot de islam te bekeren.

de voorzitter